Ακριβοί στα πίτουρα

Εδώ και ένα χρόνο περίπου έχουν γίνει έγγραφα ερωτήματα προς την Αρχή Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα από διάφορα Υπουργεία, σχετικά με την υποχρέωση των Νοσοκομείων να χορηγούν ιατρικά στοιχεία και φακέλους ασθενών σε δημόσιους λειτουργούς που διενεργούν Ένορκες Διοικητικές Εξετάσεις για περιστατικά τραυματισμών υπαλλήλων του Δημοσίου. Οι ΕΔΕ αυτές είναι απαραίτητες προκειμένου όχι μόνο να διερευνηθούν τα αίτια των τραυματισμών, αλλά και για να προσδιοριστούν οι συνθήκες τους και η νομική τους σχέση με την εργασία των παθόντων, ώστε στη συνέχεια να καθοριστούν αναλόγως τα οικονομικά και συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα. Ευνόητο είναι δε ότι οι εν λόγω ΕΔΕ πρέπει να ολοκληρώνονται το ταχύτερο δυνατό και να είναι πλήρεις και νομικά άρτιες.

Το ζήτημα που έχει προκύψει είναι ότι γιατροί και αρμόδιοι υπάλληλοι της διοίκησης των Νοσοκομείων συχνά αρνούνται να χορηγούν στοιχεία, επικαλούμενα τη διαφύλαξη του απορρήτου των ιατρικών φακέλων των ασθενών. Η παντελής αυτή ασχετοσύνη με τα νομικά αλλά και έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας που χαρακτηρίζει τέτοιου είδους νοοτροπίες φαίνεται και από το γεγονός ότι η ανωτέρω συμπεριφορά δεν αποτελεί πάγια τακτική τους, αλλά αποφασίζεται κατά περίπτωση και κρίση. Συρόμενα πίσω από την άρνηση αυτή των Νοσοκομείων -ήτοι αντί να αναλάβουν δυναμικά και άμεσα νομικά μέτρα κατά των υπευθύνων- τα Υπουργεία που αντιμετωπίζουν συχνά τέτοια περιστατικά αποφάσισαν να καλυφθούν πίσω από αίτηση έκδοσης γνωμοδότησης προς την Αρχή, η οποία καλείται να κρίνει το αυτονόητο: Αν το απόρρητο του ιατρικού φακέλου των ασθενών υπερισχύει του βιοπορισμού τους.

Αποκλειστικά υπεύθυνη για τον παραλογισμό που επικρατεί με την προστασία των προσωπικών δεδομένων είναι η ίδια η Αρχή που υποτίθεται ότι τα προστατεύει. Δεν είναι, φυσικά, μόνο το γεγονός ότι η παραπάνω αίτηση έχει υποβληθεί το 2008 και ότι η απάντηση δεν αναμένεται να δοθεί εντός του 2010, καθώς έχει συσταθεί ολόκληρη ομάδα εργασίας επί του θέματος (αντί να το αναλάβει ένας ελεγκτής και να απαντήσει αυθημερόν και συνοπτικά). Η καθυστέρηση αυτή είναι λεπτομέρεια μπροστά στις κατευθύνσεις που κλήθηκε να δώσει η Αρχή σε σημαντικές και ευρέως δημοσίου ενδιαφέροντος υποθέσεις, καταφέρνοντας να υπονομεύσει το δημόσιο κύρος της και κατά συνέπεια την κοινωνική της αποδοχή. Δεν πρέπει, λέει η Αρχή, να λειτουργούν κάμερες στους δρόμους, πέραν αυτών της διαχείρισης κυκλοφορίας, ώστε να μην εμπεδώνεται στη συνείδηση του πολίτη η ιδέα της παρακολούθησής του. Αναρωτιέμαι, επομένως, αν απέχει από την πραγματικότητα το σενάριο να τραυματιστεί κάποιος αστυνομικός από τη "σέχτα" και τους "πυρήνες της φωτιάς", η αντιτρομοκρατική να μην μπορεί να αξιοποιήσει υλικό από κάμερες για να βρει τους ενόχους και ο τραυματίας να μην μπορεί να βοηθηθεί οικονομικά από το κράτος λόγω του απορρήτου του ιατρικού του φακέλου.

Στο ίδιο πνεύμα με την παρανομικολογία που επικρατεί σχετικά με τα προσωπικά δεδομένα, ο απόφοιτος του Harvard και ΜΙΤ και Υπουργός Πολιτισμού Π. Γερουλάνος, όταν δημοσιεύτηκαν οι οικονομικές απολαβές προσωπικού της ΕΡΤ, έσπευσε να καταγγείλει την δήθεν παράβαση του νόμου περί προσωπικών δεδομένων, φανερώνοντας την άνεση που έχει προσδώσει στον "πάσα ένα" με τις παράλογες αποφάσεις της η Αρχή Προστασίας Δεδομένων να ερμηνεύει και να εφαρμόζει το νόμο κατά βούληση και, πάντως, με τη γνωστή αλαζονεία και αμετροέπεια των ημιμαθών. Να υποθέσω ότι ο Π. Γερουλάνος ετοιμάζεται να καταγγείλει και τη Βουλή που έδωσε στη δημοσιότητα τους Νόμους με τους οποίους καθορίζονται με ακρίβεια λεπτού του Ευρώ οι μισθοί και τα επιδόματα εκατοντάδων χιλιάδων υπαλλήλων του δημοσίου τομέα της χώρας.

Προφανώς, δηλαδή, η άποψη των ιθυνόντων της Αρχής είναι ότι τα προσωπικά δεδομένα είναι το υπέρτατο κοινωνικό αγαθό, ασύγκριτα πολυτιμότερο από αυτά της ζωής, της ασφάλειας και της δημοκρατίας. Έχουν την εντύπωση ότι η εμπιστοσύνη στο κράτος, δηλαδή στην κοινωνία, δεν χτίζεται με τη διαμόρφωση ενός νομικά διαυγούς περιβάλλοντος, που δεν συναλλάσσεται με φοβικές θεωρίες συνωμοσίας και ιδεοληψίες, που αποβάλλει συμπλεγματικές και δημαγωγικές απόψεις, αλλά με ένα ιδιότυπο μοντέλο φιλελεύθερης αγοράς των θεσμών, όπου ο καθένας από αυτούς θα υποστηρίζει αποκλειστικά την ύπαρξή του κι όποιος αντέξει. Κι ας πάει και το κοινό περί δικαίου αίσθημα και η κοινή λογική και τα λοιπά κοινά παλιάμπελα.