Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2009

Ο Μπερλουσκόνι, οι δικαστές και οι παπάδες (ή l'asino che vola)


Με την υπ' αρ. 819/09 απόφασή του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκανε δεκτή αίτηση που κατέθεσε το 2006 η φινλανδικής καταγωγής Ιταλίδα Σόιλε Λάουτσι, κρίνοντας ότι η ανάρτηση της εικόνας του εσταυρωμένου στις σχολικές αίθουσες παραβιάζει αφ΄ενός το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας των μαθητών και αφ΄ετέρου των γονέων να μεγαλώνουν τα παιδιά τους σύμφωνα με τις απόψεις και τις πεποιθήσεις τους.

Η απόφαση αυτή δεν θα έπρεπε να είναι, βέβαια, είδηση, ούτε να χρειάζεται κανείς να καταφεύγει σε παραδείγματα και παραλληλισμούς με ημισελήνους και άλλα τινά σύμβολα αλλοθρήσκων. Θα έπρεπε δηλαδή να είναι παγιωμένη και κοινή πεποίθηση ότι ο κοσμικός χαρακτήρας ενός κράτους δεν ανέχεται οποιαδήποτε θρησκευτική διάκριση.

Η κ. Λάουτσι είχε προσφύγει στα ιταλικά διοικητικά δικαστήρια ήδη από το 2004, χωρίς, φυσικά, να δικαιωθεί. Ιδιαίτερη εντύπωση κάνει, όμως, το αιτιολογικό της απόφασης του ιταλικού Συμβουλίου της Επικρατείας: Ο σταυρός, έκρινε, είναι σύμβολο της ιταλικής ιστορίας και του ιταλικού πολιτισμού και, ακολούθως, της ιταλικής ταυτότητας, καθώς και σύμβολο των αξιών της ισότητας, της ελευθερίας και ανεκτικότητας, όπως και του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους! Έτσι, άλλωστε, είχε ερμηνευθεί το ιταλικό σύνταγμα!

Στην Ιταλία, λοιπόν, χωρίς να υπεισέρχομαι στα υπόλοιπα, σύμβολο του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους είναι ο εσταυρωμένος. Κι αυτό γιατί έτσι λέει το σύνταγμα.

Η χριστιανική θρησκευτική πίστη, ως δόγμα, βασίζεται σε συγκεκριμένα αξιώματα: Ο θεός έχει τριαδική υπόσταση, ο θεός έφτιαξε τον Αδάμ από πηλό κι από το πλευρό του την Εύα, ο θεός είναι πανταχού παρών κ.ο.κ. Ή σου κάνει το πακέτο ως συμβόλαιο και το παίρνεις, ή όχι. Και δεν θα μπορούσε να συμβαίνει αλλιώς, το δόγμα είναι εκ του δοκώ, δηλαδή πιστεύω. Ή Αδάμ ή homo sapiens. Ευκολίες τύπου à la carte και Free2Go δεν έχει (κι αν δεν κάνω λάθος, η εκκλησία τις ονομάζει αιρέσεις.). Μόνο που από δικαστές και μάλιστα ανώτατους θα περίμενε κανείς μια περισσότερο οξυμένη ικανότητα να διαφυλάττουν την προσωπική τους αξιοπρέπεια, αλλά και το κύρος του θεσμού που εκπροσωπούν.

Στα νομικά, βέβαια, η δικαίωση του όρου "επιστήμη" είναι συναπάντημα σπάνιο, περισσότερο απ' ό,τι σε άλλους τομείς της γνώσης. Και δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη επιστημονική επάρκεια από τους δικαστές του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να πετάξουν στα σκουπίδια το αιτιολογικό της απόφασης του ιταλικού ΣτΕ και να καταλήξουν ουσιαστικά στο ότι, πράγματι, τα θρησκευτικά σύμβολα στις αίθουσες διδασκαλίας, όποια κι αν είναι αυτά, αφ' ενός καταδεικνύουν την επίσημη θέση της πολιτείας υπέρ ενός θρησκεύματος και αφ' ετέρου παραβιάζουν την αρχή της ανεξιθρησκείας και του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και στα καθ' ημάς, όπως και στις αίθουσες των δικαστηρίων, στα εκλογικά κέντρα, στις δημόσιες υπηρεσίες, στα αστυνομικά τμήματα, στη Βουλή κ.λπ.

Παρότι αμφιβάλλω αν δικαστές του ελληνικού ΣτΕ θα μπορούσαν να φτάσουν στο σημείο να δεχθούν το σταυρό ως σύμβολο κοσμικότητας (αυτό θα το θεωρήσω ιταλική πατέντα, μέχρι νεωτέρας φυσικά), ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Γ. Καλαμίδας φρόντισε να υποδείξει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να λαμβάνει υπ' όψιν του την άποψη της πλειοψηφίας των Ευρωπαίων πολιτών, συμπληρώνοντας δήλωση του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος σε μια έκρηξη χριστιανικής αγάπης (και κοσμικότητας) είπε ότι αυτά είναι λυπηρά φαινόμενα, ότι θα πρέπει επιτέλους να σοβαρευτούμε και ότι "δικαιώματα δεν έχει μόνο η μειονότητα αλλά και η πλειονότητα". Ο δε Άνθιμος αντέδρασε σχετικά ήπια, για Άνθιμος, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι οι Έλληνες θα πράξουν αυτό που πρέπει.

Επιστρέφοντας στην Ιταλία, εννοείται ότι η αντίδραση του Βατικανού ήταν άμεση. Μίλησαν για αποξένωση της Ιταλίας από τις παραδοσιακές της αξίες, για εξαμερικανισμό της κουλτούρας τους, για τις κολοκύθες του Χάλογουϊν, καταλόγισαν στο Δικαστήριο πρόθεση να "τεθούν εν αμφιβόλω οι ρίζες από τις οποίες βλάστησαν τα Ανθρώπινα Δικαιώματα" και χαιρέτισαν την άσκηση έφεσης κατά της απόφασης από το ιταλικό κράτος. Επίσης, ο γνωστός για την -στα όρια του μοναχισμού- εγκράτειά του κ. Σίλβιο Μπερλουσκόνι, στο ίδιο πνεύμα με τις δηλώσεις Καλαμίδα και των ανωτέρω Αρχιερέων, είπε ότι η απόφαση αυτή δεν σέβεται την πραγματικότητα και ότι ο ίδιος δεν τη θεωρεί δεσμευτική.


Ας σεβαστούν, επομένως, την πραγματικότητα οι Ιταλοί, οι Έλληνες κι όλοι οι υπόλοιποι χριστιανοί Ευρωπαίοι της πλειονότητας κι ας δεχθούν ότι τα Ανθρώπινα Δικαιώματα γεννήθηκαν από το Χριστιανισμό, ότι ο σταυρός είναι σύμβολο της ανεξιθρησκείας, ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θέλει να τους κάνει αμερικανάκια, ότι ο γάιδαρος πετάει και γενικά ό,τι χρειάζεται για να παραμείνει ο Σίλβιο στην πρωθυπουργία, ο Πάπας στο Βατικανό, οι δικαστές στις έδρες, τα ποίμνια στους ποιμένες, ο θεός στον ουρανό κι ο σταυρός στις σχολικές αίθουσες.

Ούνα φάτσα, ούνα ράτσα λοιπόν και όλα αυτά βέβαια, λίγο ή πολύ, έχουν χιλιοειπωθεί. Η ενέργεια όμως αυτή της κ. Λάουτσι να "χτυπήσει" το σύμβολο του Χριστιανισμού στην Ιταλία είναι εξαιρετικά τολμηρή και η επιτυχής μέχρι στιγμής έκβασή της ενισχύει την πίστη ότι θ' απαλλαγούμε σύντομα από κάθε λογής παρασιτιστικής διάθεσης θεσμούς. Απειλές τύπου "δικαιώματα έχει και η πλειονότητα" θα μπορούσαν ίσως να έχουν αποτέλεσμα μερικά χρόνια πριν, πλέον, ανεξαρτήτως του τι πιστεύει κανείς, είναι τόσο συχνά τα παραδείγματα, τόσο αμείλικτη η πραγματικότητα (όπως αυτή), που η ίδια η "πλειονότητα" έχει δώσει το θάρρος στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να κάνει το καθήκον του, στον Πρόεδρο της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας κ. Δ. Μπράτη να συμφωνεί και, αργά ή γρήγορα σε κάποιον γονιό να ανοίξει το δρόμο και στην Ελλάδα, υποβάλλοντας ένα παρόμοιο αίτημα στο διευθυντή του σχολείου του παιδιού του. Κι εάν η εκκλησία είχε στοιχειώδη αντανακλαστικά επιβίωσης, θα το είχε κάνει ήδη η ίδια.
Αλλά προφανώς, μωραίνει ο Kύριος ον βούλεται απωλέσαι.

7 σχόλια:

  1. Πάντως καθώς διάβαζα το κείμενο σου μου ερχόταν στο μυαλό η εικόνα με τον πίνακα και τον εσταυρωμένο από πάνω. Παρόλο που μαθαίναμε για ανεξιθρησκία για ίδια αντιμετώπιση ατόμων που πιστεύουν σε διαφορετικές θρησκείες, αυτή η εικόνα πάντα φάνταζε στα μάτια μου φυσιολογική...
    Όταν κάτι στο μαθαίνουν και στο επιβάλουν από πολύ μικρή ηλικία το συνηθίζεις, μαθαίνεις να το αποδέχεσαι άκριτα.
    Είναι γεγονός ότι σε αυτά τα θέματα(π.χ. μάθημα θρησκευτικών) η εκκλησία πάντα έβγαζε τον αναχρονιστικό της χαρακτήρα και έκανε "περίεργες"(έξω από τα χριστιανικά ιδεώδη) δηλώσεις...!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γεια σου Θανάση και σ' ευχαριστώ για το σχόλιο ξανά.

    Είναι ακριβώς όπως τα λες, η αναμόρφωση της κοινωνίας και των αντιλήψεων που κρατούν θα πρέπει να ξεκινήσει από τα σχολεία. Είτε αναφερόμαστε στη θρησκεία, είτε στη δημόσια διοίκηση, είτε στο στρατό, είτε στην οικονομία, η παιδεία είναι το βασικό καύσιμο για τις ήπιες κοινωνικές αλλαγές.
    Στα Πανεπιστήμια, δηλαδή, είναι ήδη αργά, δεν είναι αυτός ο ρόλος τους, άλλωστε.

    Η εκκλησία φυσικά, ακριβώς επειδή πλέον είναι εντελώς αδύναμη να παρακολουθήσει την εξέλιξη του κόσμου γύρω της, είτε απευθύνεται (και ανθεί) σε οικονομικά και εκπαιδευτικά καθυστερημένες κοινωνίες, είτε καταφεύγει σε πλείστα όσα θεολογικά ευφυολογήματα για να σώσει τα προσχήματα και να συγκεράσει την αρλουμπολογία με την κοινή λογική και γνώση.

    Δεν είναι κακή η όποια ανακούφιση προσφέρει, είτε υλική είτε πνευματική (ανεξαρτήτως αν αυτή αντέχει ή όχι σε στοιχειώδη διάλογο), αλλά, επειδή τα λεφτά είναι πολλά και η εξουσία -στην Ελλάδα- μεγάλη, οι άνθρωποι που τη στελεχώνουν και οι λοιποί παρατρεχάμενοι, ως επί το πλείστον απαίδευτοι, στενόμυαλοι και εθνικιστές, υπό το μανδύα της κρατικής θεσμικής κατοχύρωσης
    βεβαίως, παρουσιάζουν συμπεριφορές συμπλεγματικές και βαθειά αντικοινωνικές.

    Ο ιστορικός ρόλος της θρησκείας δεν παρουσιάζει, βέβαια, μόνο μαύρες στιγμές, υπήρξαν και υπάρχουν ευχάριστες, ή έστω χρήσιμες, εξαιρέσεις. Αλλά τι τα θες, τις καλύτερες προθέσεις να έχεις, λέμε τώρα, όταν τις ντύνεις με λιβάνια, διαβόλους, τριβόλους, Νώε, φίδια, πηλούς και τα ρέστα, εν έτει 2009, είσαι και λίγο γραφικός.

    Καλημέρα,

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος17/11/09, 1:52 μ.μ.

    ναι, από τα σχολεία, αλλά είπαμε, χωρίς να αλλάξουν άρδην οι κοινωνικές δομές τίποτε δε γίνεται...
    Όπως είπε κι ο φίλος μου ο Αλέξανδρος φαύλος κύκλος.

    καλή μέρα σε όλους
    (όσο καλή μπορεί να είναι η 17η του Νοέμβρη)

    Μ+Λ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ναι, γι' αυτό ακριβώς, επειδή δηλαδή το ίδιο το σύστημα αρνείται ή δυσκολεύεται ν' αλλάξει, γι' αυτό οι εξωτερικές παρεμβάσεις, όπως αυτή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο θεσμικά δεν σχετίζεται με την ΕΕ και μπορεί να αγκαλιάζει πιο αποκομμένους και δύσμοιρους πληθυσμούς, είναι τόσο χρήσιμες και ευεργετικές.
    Καλημέρα και σε σένα Μ+Λ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Σωστά! Ακριβώς έτσι είναι, όπως το λες.
    Κάθε σύστημα που περιχαρακώνεται στις παραδοσιακές/δογματικές του δομές, χρειάζεται έξωθεν παρεμβάσεις.
    Αυτό ακριβώς αποτύπωσε ο Escher στους πίνακές του
    http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/a/a3/Escher%27s_Relativity.jpg
    που λεκτικά το διατύπωσε ως εξής:

    "…δεν μπορούμε
    να απεγκλωβιστούμε από
    ένα κλειστό κύκλωμα συλλογισμών
    αν δεν στηριχθούμε
    σε κάτι έξω από αυτό…"

    Πόσοι τολμηροί θα βρεθούν,που θιγόμενοι από το σύστημα θα προσφύγουν στο ΕΔΑΔ;

    [Δεν αρκεί να είναι τολμηροί θα πρέπει να είναι και ενήμεροι τόσο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, όσο και για τη λειτουργία του ΕΔΑΔ...]

    Πόσο θα βελτιωθεί η παιδεία μας όταν εκλείψει η εκκλησιαστική παρέμβαση από το σχολείο;
    Και μήπως είναι μόνο η εκκλησία που λειτουργεί κατασταλτικά στην όποια διεκδίκηση πνευματικής ελευθερίας;
    Εμείς οι δάσκαλοι το ίδιο δεν κάνουμε;
    Όχι κατ' ανάγκην συνειδητά, όπως η εκκλησία, αλλά κι εμείς για τους δικούς μας λόγους έκαστος επαναπαυόμαστε στον εφησυχασμό μας.
    Παρακολουθούμε, πχ, τις σχολικές γιορτές χειροκροτώντας τα παιδιά μας που έχουν την ίδια "χαρούμενη" έκφραση, όταν τραγουδούν το Σάντα Κλάους στη γιορτή των Χριστουγέννων με αυτήν που έχουν όταν διαβάζουν το Προσκλητήριο
    Νεκρών του Πολυτεχνείου!
    Μετά αλληλοσυγχαιρόμαστε για την επιτυχία της γιορτής(!), θεωρώντας πως κάναμε και πάλι το χρέος μας.

    Δε θέλω να φαίνομαι απαισιόδοξη,
    αλλά -δυστυχώς- είμαι!
    Με τόσους ποιητές που το παλέψανε, με τόσους σοφούς που το ερμηνεύσανε, με τόσους επιστήμονες που το αποδείξανε, με τόσους καλλιτέχνες που το ζωγραφίσανε, αν υπήρχε δυνατότητα να αλλάξει το σύστημα, δε θα είχε αλλάξει;
    Εκτός πια κι αν - όπως οι περισσότεροι μαθητές πιστεύουν για τη γενιά τους, κυρίως δε για τον εαυτό τους(!) - στην εποχή μας οι άνθρωποι είναι σοφότεροι και ικανότεροι όλων όσων προηγήθηκαν.

    Αλλά εσύ καλά κάνεις και σκέφτεσαι όπως σκέφτεσαι κι ελπίζεις ό,τι ελπίζεις.
    Αν παραιτηθούμε όλοι τι θα γίνει;
    Αλήθεια, τι θα γίνει;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ...
    ...και για να μην αδικώ τα παιδιά τα δικά μας λέγοντας πως "μπερδεύονται", δείτε κι αυτό:

    ΣΦΥΓΜΟΜΕΤΡΗΣΗ - ΣΟΚ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΗ Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ
    http://www.24ori.com/news/article/380

    γενικό το κακό...
    Θα μας σώσει άραγε η "αποκαθήλωση"?! Μακάρι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Η ερώτηση κατά πόσο θα βελτιωθεί η παιδεία όταν εκλείψει η εκκλησιαστική παρέμβαση είναι νομίζω κρίσιμη.
    Άμεσα και επί της ουσίας, μάλλον ελάχιστα, ίσως καθόλου.
    Επειδή, όμως, η διαπαιδαγώγηση στο σχολείο μας ακολουθεί μια ζωή, ο διάλογος που θα προκύψει από την κατάργηση της εικόνας είναι που θα διαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο θα σκέφτονται αυτά τα παιδιά αύριο.
    Στον ίδιο βαθμό και η συζήτηση για το αν πρέπει να γίνεται παρέλαση, για το ποιός θα κρατάει τη σημαία κ.λπ. Από μόνα τους είναι θέματα ήσσονος άμεσης σημασίας, αλλά μεγάλης σπουδαιότητας για τους χαρακτήρες που θα διαμορφωθούν.
    Ακόμη, δηλαδή, κι αν μερικά παιδιά, ακριβώς από αυτόν τον διάλογο, αντιδράσουν ανάποδα και πάρουν το "στραβό" δρόμο, η πλειοψηφία θα βοηθηθεί να δει πιο ξεκάθαρα τον εαυτό της, θα φιλοσοφήσει -επιτέλους- τον κόσμο.

    Είναι πιο εύκολο να αναμασάς "πατήρ, υιός και άγιο πνεύμα" από το να αναρρωτιέσαι "Γιατί δεν φτιάχνει ο θεός ένα παράδεισο να μπούμε μέσα όλοι".

    Η μηχανική της σκέψης οδήγησε στις ελεεινές γιορτές που περιγράφεις και που όλοι έχουμε ζήσει, αυτή και θα τις μετατρέψει σε μάθηση (γιατί μάθηση δεν είναι μόνο τα μαθήματα).

    Επίσης, προσωπικά αναρωτιόμουν γιατί φωνάζουν όλοι για περισσότερα λεφτά στην παιδεία. Καλοδεχούμενα, φυσικά, οι υποδομές είναι σημαντικές, αλλά επί της ουσίας τι να τα κάνεις όταν το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα είναι αυτό που είναι; Γιατί δεν φωνάζουν για τη ριζική αναμόρφωση του τρόπου διδασκαλίας, για το είδος των μαθημάτων που διδάσκονται, για τη συμμετοχή στην έρευνα, για τη δημιουργική σκέψη, για τη σύνδεση με την εργασία;

    Τα λεφτά τους μάραναν;Τι να το κάνεις το laptop αν σε νοιάζει μόνο τι έκανε ο ΠΑΟΚ την Κυριακή, ποιά παντρεύτηκε ποιόν ή αν τσιρίζεις "η Ελλάδα στους Έλληνες";
    Για να προοδεύσεις θέλεις πρόγραμμα, ιδέες, σύστημα, κόπο, σύγκρουση, γνώση, όραμα και εν προκειμένω ξεκινώντας από τη διαπίστωση ότι ΔΕΝ πάει άλλο. Αρκετά με τις αναχρονιστικές μαλακίες τους, αρκετά με τις όποιες δικαιολογίες: Δεν αντέχει άλλο η κοινωνία το διανοητικό και οικονομικό κόστος του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος. Δεν βοηθά τους μαθητές να ευχαριστηθούν τη ζωή τους, δεν τους αφήνει να απολαύσουν την εποχή τους, να αντιληφθούν τη θέση και την ευθύνη και τη συμμετοχή τους στον κόσμο. Το ζητούμενο δεν είναι πια μόνο η επιβίωση

    Επίσης, μια και το θέτεις, δεν ξέρω αν είμαι αισιόδοξος για την πορεία των εν λόγω πραγμάτων. Αν το καλοσκεφτώ, μάλλον απαισιόδοξος είμαι, τουλάχιστον ως προς την ταχύτητα εξέλιξής τους. Αλλά μια και τέλος δεν υπάρχει, πιστεύω πως επί της ουσίας πάμε και θα πάμε καλύτερα. Υπάρχει δυνατότητα ν' αλλάξει το σύστημα, δεν υπάρχει και άλλος δρόμος άλλωστε: ή θ' αλλάξει ή θα καταρρεύσει. Τα προβλήματά του δεν είναι μόνο ιδεολογικά, είναι και οικονομικά.

    Ένας αγώνας είναι κι αυτός, αν τα παρατήσουν κι όποιοι λίγοι το παλεύουν ουσιαστικά, μία εκ των οποίων νομίζω πως είσαι κι εσύ (εγώ είμαι ουσιαστικά έξω από το χορό), τότε ξεχνάμε και Λάουτσι και ανθρώπινα δικαιώματα και λοιπά ψιλά γράμματα.

    Νομίζω, δηλαδή, πως είμαστε ακόμα στην αρχή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή