"... Γιατί ο φυσικός ηγεμόνας έχει λιγότερους λόγους και μικρότερη ανάγκη να βλάψει: έτσι είναι περισσότερο αγαπητός· και αν υπερβολικά ελαττώματα δεν τον κάνουν μισητό, είναι λογικό και φυσικό να τον θέλουν οι υπήκοοί του. Και στην παλαιότητα και τη συνέχεια της ηγεμονίας σβήνουν οι αναμνήσεις και οι λόγοι των καινοτομιών: γιατί πάντοτε μία αλλαγή προετοιμάζει το έδαφος για την επόμενη.
... Στην καινούρια όμως ηγεμονία υπάρχουν οι δυσκολίες. Πρώτα απ' όλα, αν δεν είναι τελείως καινούρια αλλά μέλος ενός κράτους που μπορεί όλο μαζί να ονομαστεί μεικτό, οι αλλαγές γεννιούνται κατ' αρχήν από μια φυσική δυσκολία που υπάρχει σε όλες τις καινούριες ηγεμονίες: οι άνθρωποι θέλουν να αλλάζουν ηγεμόνα, πιστεύοντας ότι έτσι θα καλυτερέψει η κατάστασή τους· και αυτή η πίστη τους κάνει να σηκώνουν τα όπλα εναντίον του· έτσι όμως εξαπατούν τον εαυτό τους, γιατί βλέπουν κατόπιν από την πείρα ότι τα πράγματα χειροτέρεψαν. Αυτό προκύπτει από μια άλλη φυσική και κοινή αναγκαιότητα, σύμφωνα με την οποία πάντοτε ο καινούριος ηγεμόνας είναι υποχρεωμένος να βλάψει εκείνους που τον έφεραν στο αξίωμα, είτε με τα στρατεύματά του, είτε με με αναρίθμητες άλλες πιέσεις που επιβάλλει η νέα κατάκτηση· μ' αυτόν τον τρόπο έχεις εχθρούς όλους εκείνους που έβλαψες για να καταλάβεις αυτή τη χώρα, και δεν μπορείς να διατηρήσεις φίλους εκείνους που σε βοήθησαν σ' αυτό, μη μπορώντας να τους ικανοποιήσεις με τον τρόπο που περίμεναν, και μη μπορώντας να χρησιμοποιήσεις εναντίον τους ισχυρά φάρμακα, όντας υποχρεωμένος σ' αυτούς...
... Όταν βλέπεις τον υπουργό να σκέφτεται περισσότερο τον εαυτό του από σένα, και σε όλες τις πράξεις να αναζητεί το συμφέρον του, αυτός που κάνει τέτοια πράγματα δεν θα είναι ποτέ καλός υπουργός και δεν θα μπορείς ποτέ να του έχεις εμπιστοσύνη: γιατί εκείνος που διαχειρίζεται το κράτος κάποιου, δεν πρέπει ποτέ να σκέφτεται τον εαυτό του, αλλά πάντοτε τον ηγεμόνα, και να μην τον απασχολεί ποτέ με πράγματα που δεν τον αφορούν. Και από την άλλη πλευρά, ο ηγεμόνας για να τον διατηρεί καλό, πρέπει να σκέφτεται τον υπουργό, τιμώντας τον, κάνοντάς τον πλούσιο, υποχρεώνοντάς τον, δίνοντάς του τιμές και αξιώματα· έτσι που να συμβεί να μην μπορεί να σταθεί χωρίς αυτόν, και οι πολλές τιμές να μην τον κάνουν να επιθυμεί περισσότερες τιμές, τα πολλά πλούτη να μην τον κάνουν να επιθυμεί περισσότερα πλούτη, τα πολλά αξιώματα να τον κάνουν να φοβάται τις μεταβολές. Όταν λοιπόν οι υπουργοί και οι ηγεμόνες προς τους υπουργούς φέρονται μ' αυτόν τον τρόπο, μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλο· και όταν συμβαίνει αλλιώς, το τέλος είναι πάντοτε βλαβερό ή για τον έναν ή για τον άλλον."
Νικολό Μακιαβέλι, "Ο Ηγεμόνας", Κάκτος 2006 (Μετάφραση Ηλέκτρας Ανδρεάδη)
Αυτά και άλλα πολλά δίδασκε ο Μακιαβέλι. Ευτυχώς, τα 500 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από τότε ήταν τελικά αρκετά.
Αναρτήσεις
Λοιπόν, δεν πολυκαταλαβαίνω, και πώς θα μπορούσα άλλωστε, γιατί επέλεξες τα συγκεκριμένα αποσπάσματα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠάντως ο παραλληλισμός "Ηγεμόνα" Μακιαβέλι και άλλου τινός "ηγεμόνος", θα γίνει επιτυχώς ή δε θα γίνει καθόλου, αν λάβει κανείς υπόψη του πως ο Νικολό Μακιαβέλι έγραψε το βιβλίο του με πολύ ξεκάθαρη σκοπιμότητα, να γλύψει δηλαδή τους Μεδίκους που τον είχαν στείλει σπίτι του και να τους καλοπιάσει μπας και τραβήξει την προσοχή τους και ξαναπάρει τις εξουσίες που είχε πριν, όταν ήταν ο έμπιστος σύμβουλος του κυβερνήτη της Φλωρεντίας, Σορεντίνι, ο οποίος επίσης εκδιώχτηκε με την επιστροφή των Μεδίκων!
Ποιος γλύφει ποιον, εν προκειμένω, δεν έχω καταλάβει κι ούτε πόσο σωστά παραλληλίζονται οι "ηγεμόνες".
[Διαβλέπω όμως, από την πλευρά σου, μια πικρία...]
Ένα εύχομαι, πέρα από το να είναι λάθος οι εκτιμήσεις σου [ή οι δικές μου για τη θέση σου]: να μην αποδειχτεί ο νυν "ηγεμόνας" επιτυχημένος, με την έννοια που όριζε ο Μακιαβέλι τον "επιτυχημένο ηγεμόνα", φέροντας ως παράδειγμα τον Καίσαρα Βοργία!
Μα δεν κάνω κάποιον παραλληλισμό με τη ζωή του Μακιαβέλι ούτε με την ιστορική συγκυρία συγγραφής του "Ηγεμόνα", αυτή είναι εντελώς άσχετη με το θέμα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ όποιος παραλληλισμός αφορά τον ηγεμόνα και τους υπουργούς του, όπως αυτοί περιγράφονται από τον Μακιαβέλι.
Ουδέν υποκρυπτόμενο δηλαδή υπάρχει (πόσο μάλλον πικρία).
Εντάξει. Αν υποθέσουμε πως είναι εντελώς άσχετη με το θέμα η συγκυρία συγγραφής του "Ηγεμόνα". Αυτό δε σημαίνει πως πρέπει, επιπλέον, να υποθέσουμε ότι είναι εξίσου άσχετα με τη συγκυρία αυτήν και όσα γράφονται από τον Μακιαβέλι στον "Ηγεμόνα". Αντιθέτως.
ΑπάντησηΔιαγραφή[Εκτός κι αν πρέπει να κάνουμε κάποια παράδοξη υπόθεση, προκειμένου να πετύχει ο παραλληλισμός που επιχειρείς, ο οποίος είναι ξεκάθαρος από την αρχή, λόγω του τίτλου της ανάρτησης.]
Γιατί να μπει κανείς στον κόπο να "αποδείξει" έναν τόσο φανερό και άμεσο (και ξεκάθαρο όπως λες) παραλληλισμό;
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι, ακόμα περισσότερο, γιατί αυτό πρέπει να γίνει μέσω κάποιας παράδοξης υπόθεσης; Κι αν αυτή πρέπει οπωσδήποτε να προηγηθεί, πώς τελικά αυτός ο παραλληλισμός "είναι τόσο ξεκάθαρος από την αρχή";
Ομολογώ πως δεν καταλαβαίνω τι εννοείς.
Εκτός κι αν απλώς σχολιάζεις, οπότε καλώς... :)
Ναι, απλώς σχολιάζω, προσπαθώντας παράλληλα να καταλάβω, αλλά από ό,τι καταλαβαίνεις
ΑπάντησηΔιαγραφή(ή καλύτερα από ό,τι δεν καταλαβαίνεις)
δεν έχω καταλάβει τίποτε...
[Κι όπως το κόβω δεν πρόκειται να καταλάβω]
ΟΚ, μια και όταν κάποιος παρεξηγείται συνήθως φταίει κι ο ίδιος γι' αυτό, σπεύδω να αναδιατυπώσω την τελευταία γραμμή, επί το ακριβέστερον.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣ' ευχαριστώ για το σχόλιο.
Καλημέρα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤώρα μου φαίνεται πως κατάλαβα :).
Σε ευχαριστώ κι εγώ για τις διευκρινίσεις.